poniedziałek, 5 września 2022

Sarah-Jayne Blakemore – „Wynaleźć siebie. Sekretne życie mózgu nastolatka”

Sekretne życie mózgu nastolatka

Publikacji na temat mózgu zostało wydanych już wiele. Niektóre jednak są szczególnie warte uwagi. Taką książką moim zdaniem jest książka „Wynaleźć siebie. Sekretne życie mózgu nastolatka” napisana przez Sarah-Jayne Blakemore.
 
Nastolatków zwykło się postrzegać jako osoby „nieco inaczej myślące” niż dorośli. Ich zachowanie często nie jest rozumiane przez rodziców, nauczycieli; uważa się ich za nieodpowiedzialnych, niewychowanych… i zarzuca się im wszystko to, co najgorsze. Osobiście – jako że (jeszcze do niedawna) sama byłam nastolatką – uważam, że w ich myśleniu nie ma nic złego – ale to tylko moja subiektywna opinia. Sarah-Jayne Blakemore w swojej książce, powołując się na badania z zakresu neurologii i neuropsychologii, próbuje nam, dorosłym, wyjaśnić, z czego tak naprawdę wynika zachowanie młodzieży i czy to zachowanie powinno nas niepokoić.
 
Oceniając postępowanie młodzieży, często zapominamy, że po pierwsze też kiedyś byliśmy młodzi, a po drugie – mózg młodego człowieka rozwija się do mniej więcej 25. roku życia. Przez ten czas – nieco upraszczając – pewne struktury młodego mózgu są po prostu niedojrzałe i właśnie to wpływa na ich zachowanie. Warto zwrócić uwagę także na to, że autorka książki jest profesorem i sama również od wielu lat prowadzi badania nad rozwojem mózgu – w książce nie brakuje więc odwołań do publikacji/artykułów naukowych, a na końcu publikacji znaleźć można obszerną bibliografię.
 
Autorka pisze o ryzykownym, impulsywnym, nieakceptowanym zachowaniu nastolatków. Wspomina też o tym, jak takie zachowanie – a mam tutaj na myśli m.in. picie alkoholu, palenie marihuany czy zażywanie narkotyków – wpływa na rozwijający się mózg nastolatka. Nie porusza jednak kwestii, jak ekrany (telefonu, tabletu, telewizora) oddziałują na dojrzewający mózg, twierdząc, że „jest bardzo niewiele opublikowanych badań naukowych, w których przebadano wpływ grania w gry wideo i surfowania po internecie na mózg dzieci czy nastolatków” (s. 215). Nie będę kłócić się z tym stwierdzeniem, być może rzeczywiście nie ma badań neuropsychologicznych, które odnosiłyby się do tych zagadnień. Są jednak badania obserwacyjne, które pozwalają stwierdzić, że istnieje m.in. związek pomiędzy korzystaniem przez dzieci z tabletu we wczesnym dzieciństwie a ich późniejszym rozwojem mowy. Niemniej jednak „ekrany a mózg” to nie był główny temat tej książki, a mnie pozostaje mieć cichą nadzieję, że neuronaukowcy kiedyś uzupełnią tę lukę w badaniach.
 
Jak rozwija się mózg nastolatka? Dlaczego młodzi ludzie tak często – naszym zdaniem – zachowują się ryzykownie? Czy nastolatkowie potrafią powstrzymywać/kontrolować swoje popędy? Co sprawia, że zdolny nastolatek nagle zaczyna otrzymywać w szkole gorsze oceny? – To wybrane pytania, które zadaje sobie pewnie wielu dorosłych. A w tej książce można znaleźć na nie odpowiedź. Moim zdaniem książka ta warta jest uwagi, a zwłaszcza polecam ją rodzicom i nauczycielom, którzy z młodzieżą mają kontakt na co dzień.

Sia

3 komentarze:

  1. Moje dzieci to jeszcze nie młodzież, ale na pewno warto już teraz zgłębić taką wiedzę.

    OdpowiedzUsuń
  2. Lektura obowiązkowa dla rodziców nastolatków i tych, którzy z nastolatkami mają do czynienia :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Nie czytałam nic o podobnej tematyce, więc dziękuję za informację.

    OdpowiedzUsuń